SOSYAL DEVLET…
Sosyal Devlet uygulamalarını gözümle gördüğüm va hayranlık duyduğum ilk ülke Romanya olmuştur. Lüleburgaz Gençlik Spor İlçe Müdürü iken,çok ileri görüşlü,çalışkan bir İl Müdürü olan Osman Güripek'in kişisel bağlantıları ve Gençlik Spor Genel Müdürlüğünün izni ile Sporcu Değişim Anlaşması imzalamak üzere Kırklareli İl Müdürü Başkanlığında 3 kişilik bir heyet olarak 1998 yılında Romanya'nın Köstence şehrine gittik.
Benim çocukluğumun geçtiği Enez'de Meriç nehrinden Yunanistan tarafına geçerek futbol oynadığımız günler hariç, ilk yurtdışı gezimdi. Orada bulunduğumuz süre içersinde yaptığım gözlemlerle,orada yaşayanlara sorduğum sorularla sosyal,kültürel ve ekonomik yaşam konusunda fikir sahibi olmaya çalıştım.Tabii bu arada gördüklerimi,aldığım bilgileride ülkemdeki durumla karşılaştırıyordum. Bunlardan biri aldığımız maaşlar konusundaki karşılaştırma oldu.Görüşmede bir ara Köstence Spor İl Müdürüne aldığı maaşı sordum.Söylediği rakkam o zaman 100 Amerikan Doları civarına denk geliyordu.Tabii karşı tarafta bizim aldığımız maaşı sorduğunda,bizim maaşın 700 Amerikan doları civarında olduğunu duyunca Romanyalı yetkilinin gözlerinin büyümesini ve bize gıpta ile baktığını gördüm.Ne diyeyim koltuklarım kabardı.Kolay değil tam 7 kat fark vardı aramızda.Sohbet gelişince bu sefer biz onlara gıpta ile bakmaya başladık,
Neden mi?
Çünkü Köstence Spor İl Müdürünün ifadesine göre, Romanya Devleti vatandaşının eğitim,sağlık,kira,elektrik,su gibi ihtiyaçlarını ücretsiz olarak karşılıyordu.
O zaman şöyle bir düşündüm;
Acaba onların aldığı 100 dolarmı,yoksa bizim aldığımız 700 dolar mı değerli?
Daha sonra akşam bize verdikleri kuş sütünün eksik olduğu mükellef yemeğe ödedikleri ücreti öğrenince şaşkınlığım dahada arttı.Toplam 12 kişilik bir yemek için bizim paramızla 180 lira ödemişlerdi.Daha sonra bizim ziyaretimizi iade etmek için geldiklerinde biz onları ağırladığımızda, benzer bir yemeğe 1700 Tl.
civarında bir para ödemiştik.Yinede Çavuşesku'nun baskıcı totaliter rejiminden yeni kurtulmuş Romanya'lılar biz Türklere özeniyor,oz amanlar akın akın Türkiye'ye geliyorlardı.Şimdi durum tersine döndü ya neyse.Demem o ki bu ülkeler arası karşılaştırmalar pek uygun olmuyor.Örneğin Batı ülkelerinde akaryakıt,elektrik,doğalgaz bizden pahalı deyince pek yerinde bir söylem olmuyor.Önemli olan o ülkede yapılan sosyal devlet uygulamaları.Birde dar ve sabit gelirlilerin satın alma gücü. Kıyaslama yapılırken bence onlara bakmalıyız.
Örneğin şunu sormalıyız kendimize;
Çok değil 20-25 yıl önce bize özenen ilk fırsatta ülkemize gelmeye çalışan ülkelerin vatandaşları varken,daha doğrusu Türkiye onlar için özenilen cazip
bir ülke iken durum neden tersine döndü?Hani son günlerde çok sık söylenen bir söz var;nereden nereye?diye.
Bunu bir düşünelim ne dersiniz?